خرما گیاهی تک‌لپه‌ای و گرمسیری جزو تیره نخل‌ها است که میوه‌اش خوراکی و دارای هسته‌ای سخت و پوست نازک و طعم شیرین که به شکل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان می‌گردد و برگهای آن بزرگ است. ارتفاع نخل به ۱۰ تا ۲۰ متر یا بیشتر می‌رسد.
در اینجا برای اشنایی بیشتر با خرما که در کشورمان نیز به وفور یافت می شود، برخی از خواص آن ذکر می شود:
1- طبع خرما گرم و خشک است. 2. برای رفع خشونت و نرم کردن سینه 50 گرم خرما در 1000 گرم آب جوشانده صاف نموده روزی 2 تا 3 استکان بخورید. البته این برای افراد سرد مزاج بسیار خوب است.
3. برای تقویت کلیه از شربت فوق استفاده کنید.
4. کسانی که درد کمر یا درد مفاصل دارند می توانند از شربت خرما که در شماره 2 آمده است استفاده کنند.
5. اگر خرما با شنبلیله خورده شود جهت سنگ مثانه مفید است.
6. برای تقویت نیروی جنسی خرما را در شیر تازه خیس کرده کمی دارچین بزنید و صبح به عنوان صبحانه بخورید و سپس کمی شیر بالای آن میل کنید.
البته برای گرم مزاجان زیاد خوب نیست.
7. کسانی که می‌خواهند سنگ مثانه‌شان خرد شود از دمکردة آن استفاده کنند (دم کرده هسته خرما ) و دم کردة آن بسیار قابض است و کسانی که یبوست دارند سعی کنند در هنگام استفاده از دم کردة خرما از غذاهای ساده و ملین استفاده کنند.
8. به خاطر وجود ویتامین B در خرما میوه خوبی برای تعادل اعصاب و نیز باعث رشد است.
9. فسفری که در خرما وجود دارد باعث سر زنده نگاه داشتن سلول‌های عصبی می شود.
10. برای کمبود آهن بسیار مفید است.
خرما پادشاه شیرینی‌ها نامیده می‌شود و ماده‌غذایی ایده آلی است که به راحتی رژیم‌غذایی شما را متعادل میکند. رطب ظرف نیم ساعت به بدن خسته شما انرژی ویژه‌ای میدهد و بهترین غذا برای زنانی است که به تازگی زایمان کرده‌اند. انجمن سرطان امریکا مصرف ۳۵-۲۰ گرم خرما در روز را توصیه میکند. گفته می‌شود که خوردن یک خرما در روز باعث می‌شود تا پایان عمر چشمانی سالم داشته باشید.فسفری که در ترکیب غذایی رطب وجود دارد، باعث فعال شدن سلول‌های عصبی می‌شود و آهن آن به گلبول‌های قرمز خون نیرو میدهد و مانع ایجاد کم‌خونی در افراد می‌شود و حتی کم‌خونی افراد را هم درمان میکند.خرما مقوم معده و جمع‌کننده آن است و کلسیم آن موجب تقویت و تسریع رشد کودکان می‌شود و نیروی بدنی بزرگسالان را افزایش میدهد.ویتامین‌های خرما باعث افزایش قدرت بینایی می‌شود، از خشکی پوست و ناخن و موها جلوگیری و هوش را تقویت میکند.زیاده‌روی در خوردن خرما فرد را به امراض سوداوی مبتلا میکند و گرفتگی کبد و طحال را به دنبال دارد. همچنین پوسیدگی دندان و جوش زدن داخل دهان از نتایج زیاد خوردن خرماست.کسانی که گرمی زیاد اذیتشان میکند و با خوردن خرما بدنشان جوش می‌زند، می‌توانند با استفاده از مخلوط خرما و ماست که بسیار مفید و مغذی است، از مزیت خوردن هر دوی آنها برخوردار شوند.خرما خرک (خارک) گرچه شیرینی رطب و خرما را ندارد اما به سبب داشتن املاح بالا، ارزش غذایی و دارویی و درمانی بسیاری دارد.اطبای سنتی (آرد خرما) که همان گرد گل نخل‌های نر و ماده است را برای درمان نازایی بسیار مفید و مؤثر می‌دانند، البته پیدا کردن آرد خرما در استان‌هایی که تولیدکننده خرما نیستند، تقریبا غیرممکن است. مواد قندی خرما شامل گلوکز و ساکاروز است و استفاده کم آن برای بیماران دیابتی ضرر ندارد.
مصرف شیره خرما به جای مربا که قند بالایی دارد، علاوه بر رساندن انرژی زیاد به بدن، به دلیل داشتن قند طبیعی ضرر ندارد و افراد را چاق هم نمی‌کند. بیماران دیابتی می‌توانند از قند، عسل و کنجد خرما (که سفت‌تر از عسل خرما و نرم‌تر از شیره خرماست) استفاده کنند، در ضمن با عسل خرما می‌توان در تابستان شربت‌های بسیار خوشمزه و مقوی درست کرد.
در حال حاضر بخش زیادی از خرمای استان‌های فارس، بوشهر و خوزستان به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا صادر می‌شود. به طور مثال فقط از بوشهر سالانه 50 هزار تن خرما به خارج صادر می‌شود.
بسته‌بندی رطب در استان کرمان قدمتی بالای 40 سال دارد و استان‌های دیگر به غیر از آن بخشی که صادرات می‌شود، حدود 10 سال است که به فکر بسته‌بندی خرما و رطب هایشان برای عرضه به بازار داخل افتاده‌اند. اما به لحاظ امکانات فنی، سردخانه‌ای و کارخانه‌‌های بسته‌بندی دچار مضیقه هستند و باید راهی طولانی برای ایجاد چنین امکاناتی از طریق تشکیل تعاونی یا سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی طی کنند.
به طور خلاصه، خرما ارزش غذایی فراوانی دارد اما برای خرید و انتخاب آن باید بسیار دقیق بود زیرا سطح چسبناکی دارند که آلودگی ها و ذرات مختلف را به سمت خود جذب می‌کنند، از این رو، فقط آن خرماهایی باید مورد استفاه قرار گیرند گه خیلی خوب فراوری و بسته‌بندی شده باشند. حتماً قبل از استفاده خرماها را خوب بشویید زیرا به از بین بردن آلودگی‌های روی آن کمک میکند. شیره خرما در قوطی‌های 200 گرمی و 500 گرمی عرضه می‌شود که هر قوطی 200 گرمی، قیمتی بین 500 تا 700 تومان دارد و هر قوطی 500 گرمی را در بازار با قیمت 1300 تا 1500 تومان می‌توان خرید.
نگهداری از خرما
بازار خرید خرما در ماه رمضان بسیار گرم است زیرا انرژی خوبی به بدن می رساند.بهتر است بدانیدکهرطب میوه‌ای است بهشتی که نام آن در کتاب‌های مقدس آسمانی بارها تکرار شده است. گیاه‌شناسان عقیده دارند که به احتمال قریب به یقین خرما از سرزمین‌های حوالی خلیج فارس منشا گرفته است.گفتنی است که خرما در دوران باستان به فراوانی در سرزمین‌های بین دو رود نیل و فرات وجود داشته و گفته می‌شود محدوده رشد آن در دوران پیش از تاریخ از سنگال تا حوزه رودخانه ایندوس در شمال هند را در برمی‌گرفت.
در واقع شواهد باستان‌شناسی مربوط به کشت خرما در غرب عربستان به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تعلق دارند. خرما در این نواحی به عنوان نماد باروری و زایش موردتوجه خاص مردم بوده است و چادرنشین‌‌ها آن را در واحه‌های بیابانی می‌کاشتند.بهتر است بدانید اعراب خرما را با خود به اسپانیا بردند. بعدها بتدریج رطب از آسیا و عمدتا خاورمیانه به استرالیا و قاره آمریکا نیز برده شد. سیاحان اسپانیایی نیز رطب را به نیومکزیکو و کالیفرنیا معرفی کردند تا جایی که کالیفرنیا امروزه یکی از تولیدکنندگان خرما می باشد.درواقع بیش از ۳۰۰۰ نوع خرما در جهان شناخته شده است که برخی از آنها مانند هلیله، مضافتی، شکری چرپان و بارشاهی در ایران وجود دارد.تا ۳۰ درصد وزن خرما را آب تشکیل میدهد. میوه خرما ۲ درصد پروتئین و کمتر از ۲ درصد چربی و املاح دارد.پروتئین و آب موجود در آن بسته به نوع خرما و مرحله رسیدن آن تفاوت می کرد.
بهتر است بدانید که 100 گرم خرمای تازه دارای ۱۶۳ کیلوکالری انرژی ، ۰٫۹ گرم پروتئین ، ۰٫۳ گرم چربی ، ۳۸ گرم گلوسید ، ۳۰ میلیگرم فسفر ، ۱٫۳ میلیگرم آهن ، ۶۵۰ میلیگرم پتاسیم، ۶۵ میلیگرم منیزیم ، ۷۰ میلیگرم کلسیم ، ۲ میلیگرم آهن ، ۲٫۲ میلیگرم نیاسین می باشد.در واقع به دلیل سدیم کم آن (یک میلیگرم در ۱۰۰ گرم خرما)، برای افراد دچار فشار خون بالا که باید رژیم کم سدیم داشته باشند، مفید می باشد.جالب است بدانید که تحقیقات نشان داده خرما با توجه به داشتن مقدار قابل توجه فیبر خوراکی می‌تواند از بسیاری سرطان‌ها مانند سرطان کولون و معده پیشگیری می کند.در واقع یکی از خواص خرما ملین بودن آن می باشد.اگر ۶ تا ۷ عدد خرما را در ۲ لیوان آب جوش خیس کرده و صبح و شب آن را به صورت گرم بنوشید خاصیت آن را خواهید دید.در واقع خاصیت دیگر رطب ، خنثی کردن اسید معده است، از آنجا که زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل‌درد می‌شود، در طب سنتی چین برای رفع دل درد ۲ تا ۳ عدد خرمای تازه و له شده را در آب جوش انداخته آن را هم زده و می‌نوشند.
خرما از جمله مواد غذایی است که می تواند تکمیل کننده صبحانه و شیرینی بخش سفره باشد .
علاقه مندان به غذای کامل و مقوی می توانند از خرما در تهیه غذاهای خود استفاده کنند . در صورتی که از خرما در تهیه پاستا استفاده شود چسبندگی خوبی به پاستا می دهد . اما ارزش این میوه بیش از شیرین کردن کارامل است . در این مقاله به ذکر تعدادی از دانستی های خرما که ممکن است با آنها آشنا نباشید می پردازیم .
- معادل انگلیسی خرما Date است که از واژه یونانی Daktylus به معنای انگشت گرفته شده است.
- یک فنجان خرما حدود 400 کالری انرژی دارد که 27 درصد پتاسیم و 48 درصد فیبری که بدن انسان روزانه به آنها احتیاج دارد را تامین می کند .
- افراد بسیار کمی به رطب آلرژی دارند .
- خرما را درخت زندگی می نامند ، زیرا درخت و میوه آن کاربردهای زیادی از نظر استفاده به عنوان متریال در ساختمان سازی و استفاده در سبد غذایی دارد .
- هسته خرما می تواند سالیان درازی را منتظر فراهم شدن شرایط مناسب بماند تا جوانه بزند .
- اقوام بین النهرین باستان رطب را به عنوان داروی تقویت کننده غریزه جنسی می شناختند .
- در تصاویر هیروگلیف به جا مانده از مصر باستان از تصویر کامل نخل خرما به عنوان نشانه سال ها استفاده می شده است و به این شکل بوده است که هر نخل نماد یک سال و هر برگ نخل نماد یک ماه بوده است .
- سه درصد از کل زمین های کشاورزی کره زمین به تولید خرما اختصاص دارد . این نخلستان ها در مجموع سالانه چهار میلیون تن خرما تولید می کنند .